تعریف قاعده نسبی ماده 10 چیست ؟ منظور از قاعده نسبی ماده 10 در بیمه چیست ؟
منظور از قاعده نسبی ماده 10 در بیمه این است که اگر مالی کمتر از ارزش واقعی آن بیمه شود ، در هنگام پرداخت خسارت نیز خسارت به همان نسبت کمتر پرداخت خواهد شد . برای مثال فرض می کنیم که مالی که ارزش واقعی آن 100 میلیون تومان است با ارائه اطلاعات نادرست از سوی بیمه گذار به قیمت 90 میلیون تومان بیمه شده ، پس در این صورت مال مورد نظر در واقع با 90% ارزش واقعی آن بیمه شده است . در نتیحه در صورت وقوع حادثه و هنگام پرداخت خسارت ، طبق قانون 90% ارزش واقعی خسارت پرداخت خواهد شد ، یعنی در مثال فوق در صورت وقوع حادثه و مثلا وجود خسارت 10 میلیون تومانی ، خسارت به میزان 90% خسارت واقعی و به میزان 9 میلیون تومان پرداخت خواهد شد.
دلیل وجود قاعده نسبی ماده 10 در بیمه چیست ؟
مهمترین دلایل وجود قاعده نسبی ماده 10 این است که
- اصولا ارائه هرگونه اطلاعات نادرست و خلاف واقع در هنگام عقد قرارداد ، توافق و همکاری امری غیر اخلاقی و ناپسند است ، پس در مورد بیمه و بیمه نامه نیز اگر بیمه گذار از ابتدا اطلاعاتی غیر از واقعیت از جمله ارزش واقعی مال را ارائه نماید عملی غیر اخلاقی و ناپسند انجام داده است.
- با وجود قاعده نسبی ماده 10 بیمه گذار برای این که بتواند خسارت خود را به صورت کامل دریافت نماید باید از ابتدا جانب صداقت را رعایت کرده و ارزش واقعی مال را اعلام نماید . به این ترتیب جلوی بسیاری از سودجویی ها گرفته می شود که در نهایت این به نفع بیمه گران و بیمه گذاران و تمام جامعه است.
- از آنجا که بیمه گر حق دارد اطلاعاتی را که برای بررسی و ارزیابی میزان خطر هر بیمه نیاز است را داشته باشد ، دقت و صحت و صداقت و کامل بودن پاسخ به سوالات در بیمه نامه بسیار مهم است و در واقع این فرم اساس شرایط قرارداد بیمه ای است که قرار است صادر گردد . لذا ارائه اطلاعات نادرست به دور از هرگونه توافق و قرارداد است.
- اساس بیمه پذیرش ریسک خطر توسط بیمه گر است و بیمه گر بر اساس میزان احتمال وقوع هر خطر حق بیمه ها را دریافت و به صورت رزرو و ذخیره پیش خود نگه میدارد تا در صورت بروز حادثه و پرداخت خسارت آن ، خسارت را از مبلغ ذخیره شده پرداخت نماید . همچنین بیمه گر برای بررسی و ارزیابی میزان خطر هر بیمه نیاز دارد تا از هر نظر اطلاعات کامل و دقیق و البته صحیح در اختیار او قرار گیرد و در صورتی که این اطلاعات به درستی در اختیار او قرار نگیرد ، بدیهی است که نمی تواند میزان ریسک و حق بیمه را به درستی محاسبه نماید . پس در حقیقت اگر بیمه گذار به هر دلیلی اطلاعات درستی را در اختیار بیمه گر نگذارد به دلیل این که بیمه گر نمی تواند حق بیمه را به میزان درست محاسبه و به صورت رزرو نگه دارد ، در نتیجه در آینده امکان جبران تمام خسارت های احتمالی را ندارد و در این میان هم بیمه گذاران و هم بیمه گر متضرر خواهند شد.
- به دلیل ارائه اطلاعات نادرست و حق بیمه کم و غیر منصفانه توسط بیمه گذار ، ممکن است بیمه گر قادر به پرداخت خسارت نباشد ، در نتیجه اعتماد به بیمه و صنعت بیمه از بین می رود و تمام صنعت بیمه با مشکل مواجه خواهد شد که این به ضرر تمام جامعه است.
- طبق اصل حسن نیت (اصل حد اعلای حسن نیت) در بیمه که بیمه گذار در هنگام عقد قرارداد بیمه آن را پذیرفته است ، قرارداد بیمه مبتنی بر حسن نیت طرفین قرارداد یعنی بیمه گذار و بیمه گر است ، زیرا در عقد بیمه حسن نیت دارای اهمیت زیادی است که می بایست در کلیه مراحل اعتبار عقد بیمه و حتی قبل از صدور بیمه نامه نیز رعایت گردد . با توجه به اصل حسن نیت بیمه گذار باید هنگام صدور بیمه نامه کلیه اطلاعاتی را که از مورد بیمه دارد به درستی و با حسن نیت کامل به بیمه گر اعلام نماید.
